Geçirişler häzirki zaman awtoulag in engineeringenerçiliginde möhüm komponent bolup, ulagyň işleýşinde we netijeliliginde möhüm rol oýnaýar. Dişli gutynyň, diferensial we hereketlendiriji okuň funksiýalaryny birleşdirip, has ykjam dizaýn we agram paýlanyşyny gowulandyrmaga mümkinçilik berýär. Bu blog adaty ýaýlymda köplenç duş gelýän aýratynlyklary, olaryň funksiýalaryny, amaly programmalaryny we dürli ulaglarda berýän artykmaçlyklaryny öwrener.
1-nji bap: Geçiriş näme?
1.1 Kesgitleme
Geçiriş, geçişi we oky bir komponente birleşdirýän mehaniki enjamdyr. Ilki bilen öň tigirli ulaglarda ulanylýar, ýöne belli bir arka tigirli we ähli tigirli konfigurasiýalarda hem ulanylyp bilner. Geçiriji dişli azaltmagy we tork köpeltmegi üpjün edip, güýji hereketlendirijiden tigirlere geçirmäge mümkinçilik berýär.
1.2 Geçiriji komponentler
Adaty geçiriş birnäçe möhüm böleklerden durýar:
- Geçiriş: Geçirijiniň bu bölegi, ulagyň tizlenmegine we tizleşmegine mümkinçilik berýän dişli gatnaşyklarynyň üýtgemegine jogapkärdir.
- Differensial: Differensial tigirleri dürli tizlikde aýlanmaga mümkinçilik berýär, bu öwrülende möhümdir.
- Sürüji wilka: Hereketlendiriji herekete ýetip, güýji geçirişden tigirlere geçirýär.
1.3 Geçiriş görnüşi
Dizaýna we ulanylyşyna baglylykda ýaýlymlary birnäçe görnüşe bölüp bolar:
- El bilen geçiriş: Bu geçiriş sürüjiden gysgyç pedalyny we dişli leňri ulanyp, dişli el bilen üýtgetmegini talap edýär.
- Awtomatiki geçiriş: Bu geçirişler tizlik we ýük şertlerine baglylykda dişli awtomatiki usulda üýtgetmek üçin gidrawlik ulgamyny ulanýar.
- Üznüksiz üýtgeýän geçiriş (CVT): Dişli dişli üýtgemezden çalt tizlenmäge mümkinçilik berýän çäksiz dişli gatnaşygy hödürleýär.
2-nji bap: Adaty ýaýlymlaryň esasy aýratynlyklary
2.1 Diş gatnaşygy
Geçirişiň iň möhüm aýratynlyklaryndan biri, dişli gatnaşygydyr. Diş görkezijileri tizligiň, ýokary tizlige we ýangyç tygşytlylygyna täsir edip, hereketlendirijiden tigirlere nädip geçirilýändigini kesgitleýär. Adaty geçirişde, dürli sürüjilik şertlerinde optimal işlemäge mümkinçilik berýän birnäçe dişli gatnaşygy bolar.
2.2 Differensial mehanizm
Tigirleriň dürli tizlikde, esasanam öwrülende öwrülmegi üçin diferensial mehanizm zerurdyr. Adaty geçirişde aşakdaky aýratynlyklar bolup biler:
- Açyk diferensial: Bu iň köp ýaýran görnüş we tigirleriň erkin aýlanmagyna mümkinçilik berýär. Şeýle-de bolsa, bir tigir süýşse, çekişiň ýitmegine sebäp bolar.
- Çäklendirilen süýşmek diferensial: Bu görnüş, ýokary öndürijilikli ulaglar üçin amatly edip, tigirleri has berk tutmak bilen has gowy çekmegi üpjün edýär.
- Differensial gulplama: Bu aýratynlyk, ýoldan ýa-da süýnmek şertlerinde iň köp çekmek üçin iki tekeri birleşdirýär.
2.3 Geçiriş dolandyryş moduly (TCM)
Geçiriş dolandyryş moduly, geçiriş işini dolandyrýan elektron komponentdir. Iň oňat öndürijiligi we netijeliligi üpjün edýän dişli kesgitlemek üçin ulagyň tizligi, hereketlendirijiniň ýüklemesi we gazma ýagdaýy ýaly dürli parametrlere gözegçilik edýär. Bu funksiýa awtomatiki we CVT ýaýlymlarynda aýratyn möhümdir.
2.4 Suwuk sowadyş ulgamy
Geçirijiler iş wagtynda ýylylyk döredýär, bu wagtyndan öň könelmegine we şowsuzlyga sebäp bolup biler. Adaty geçiriş, ýylylygy ýaýratmak we amatly iş temperaturasyny saklamak üçin suwuk sowadyş ulgamyny öz içine alar. Bu aşakdakylary öz içine alyp biler:
- Geçiriji ýag: Bu ýag hereket edýän bölekleri ýaglaýar we ýylylygy geçirişden uzaklaşdyrmaga kömek edýär.
- Sowadyjy çyzyklar: Bu setirler, adatça ulagyň radiatorynyň öňünde ýerleşýän sowadyjydan we ondan geçiriji suwuklygy göterýär.
2.5 Diş çalşygy mehanizmi
Çalyşma mehanizmi sürüjä el bilen berişde dişli çalyşmaga ýa-da awtomatiki ulgamyň dişli bökdençsiz üýtgemegine mümkinçilik berýär. Çalyşma mehanizmleriniň umumy görnüşleri:
- Kabel bilen işleýän çalşyjylar: Bu üýtgeýjiler gönüden-göni we duýgur duýgyny üpjün edip, üýtgedijini geçirişe birikdirmek üçin kabelleri ulanýarlar.
- Elektron çalşyk: Dişleriň üýtgemegine gözegçilik etmek üçin elektron signallary ulanýar, has takyk we täsirli dişli çalşylmagyna mümkinçilik berýär.
2.6 Tork öwrüjisi (Awtomatiki geçirişde)
Awtomatiki usulda, tork öwrüji, gysgyç zerurlygy bolmazdan, çalt tizlenmäge mümkinçilik berýän esasy komponentdir. Dwigatelden elektrik geçirijisine güýji geçirmek üçin gidrawlik suwuklygy ulanýar, hereketlendiriji işlemese-de ulagyň hereket etmegine mümkinçilik berýär.
2.7 Sürüji ok ýygnamak
Transaksle gurnama güýji geçirijiden tigirlere geçirmek üçin jogapkärdir. Adatça öz içine alýar:
- Ok: Elektrik geçirijisini gazanmak üçin dişli gutyny tigirlere birikdirýär.
- CV JOINT: Yzygiderli tizlik bogunlary, asmanyň ýokary we aşak hereketini ýerleşdirip, rahat elektrik geçirişine mümkinçilik berýär.
3-nji bap: Geçiriş arzasy
3.1 Öňki tigirli ulaglar
Geçirijiler giňişligi we agram paýlanyşyny optimizirlemek üçin köplenç öň tigirli ulaglarda ulanylýar. Dwigateli we geçirijini ulagyň öňüne goýup, öndürijiler ýolagçylar we ýükler üçin has köp ýer döredip bilerler.
3.2 Sport awtoulagy
Sport awtoulaglarynyň köpüsi öndürijiligi we işleýşini gowulandyrmak üçin transmissiýany ulanýarlar. Bu dizaýn, has gowy agram paýlamaga, burç ukybyny we durnuklylygyny ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär. Mundan başga-da, tizlenme wagtynda çekmäni köpeltmek üçin çäkli süýşmek diferensiýasy köplenç ulanylýar.
3.3 Elektrik we gibrid ulaglar
Elektrik we gibrid ulaglaryň köpelmegi bilen, elektrik hereketlendirijilerini ýerleşdirmek üçin transmissiýalar ösýär. Bu ulaglarda köplenç ýönekeýleşdirilen geçiriş dizaýnlary bar, sebäbi elektrik hereketlendirijileri dessine tork üpjün edýär we netijeli işlemek üçin birnäçe dişli talap etmeýär.
3.4 Wheelhli tigirli we dört tigirli ulaglar
Geçirijiler ähli tigirli (AWD) we dört tigirli (4WD) ulaglarda hem ulanylýar. Bu ulgamlar köplenç dört tigiriň hemmesine güýç paýlamak üçin geçiriş gaby ýaly goşmaça komponentleri öz içine alýar we şeýlelik bilen dürli sürüjilik şertlerinde çekiş we durnuklylygy ýokarlandyrýar.
4-nji bap: Geçirişiň artykmaçlyklary
4.1 Kosmosyň netijeliligi
Geçirişiň esasy artykmaçlyklaryndan biri onuň ykjam dizaýnydyr. Geçirijini we diferensiýany bir birlige birikdirip, öndürijiler boş ýer tygşytlap we ulagyň umumy agramyny azaldyp bilerler. Bu, esasanam çäkli bolan kiçi awtoulaglarda peýdalydyr.
4.2 Agram paýlanyşyny gowulandyrmak
Geçiriş ulagyň agram paýlanyşyny gowulandyrmaga kömek edýär, esasanam öň tigirli konfigurasiýalarda. Dwigateli we geçirijini öňe ýerleşdirmek bilen, ulagyň agyrlyk merkezi peselýär, durnuklylygy we işleýşini güýçlendirýär.
4.3 Giňeldilen öndürijilik
Geçiriş, has çalt tizlenmegi we ýangyjyň netijeliligini ýokarlandyrmak ýaly ösen öndürijilik aýratynlyklaryny bermek üçin niýetlenendir. Diş görkezijilerini optimizirlemek we ösen diferensial ulgamy ulanmak ukyby has täsirli sürüjilik tejribesine goşant goşýar.
4.4 plönekeýleşdirilen hyzmat
Geçirijiler tehniki hyzmaty we abatlamagy aňsatlaşdyryp biler. Birnäçe funksiýany bir birlige jemländikleri sebäpli, tehnikler köplenç aýry-aýry bölekleriň üstünde işlemän, tutuş ýygnaga hyzmat edip bilerler.
5-nji bap: Meseleler we pikirler
5.1 Dizaýn çylşyrymlylygy
Geçirişler köp peýdalary hödürlän hem bolsa, olaryň çylşyrymlylygy hem kynçylyklary döredýär. Birnäçe ulgamy bir bölüme birikdirmek abatlamagy has çylşyrymlaşdyryp biler we ýöriteleşdirilen bilimleri we gurallary talap edip biler.
5.2 malylylyk dolandyryşy
Geçirijiler iş wagtynda ýylylyk döredýär, dogry dolandyrylmasa könelmegine we şowsuzlygyna sebäp bolup biler. Equeterlik sowatmagy üpjün etmek we ýokary hilli geçiriji suwuklygy ulanmak öndürijiligi we uzak ömri saklamak üçin möhümdir.
5.3 Çalyşmagyň bahasy
Şowsuzlyk ýüze çykansoň, çylşyrymly we zähmeti köp talap edýän iş sebäpli geçirişi çalyşmak gaty gymmat bolup biler. Yzygiderli tehniki hyzmat we gözegçilik bu töwekgelçiligi azaltmaga kömek edip biler.
6-njy bap: Geçirişiň geljegi
6.1 Tehnologiki ösüşler
Awtoulag tehnologiýasy öňe gitmegi bilen, ýaýlymlar ep-esli öňegidişlikleri görer. Ösüşiň esasy ugurlary:
- Elektrik energiýasy bilen integrasiýa: Elektrikli ulaglar has giňden ýaýransoň, elektrik hereketlendirijisi we batareýa ulgamlary bilen işlemek üçin transmissiýalar uýgunlaşmaly bolar.
- Akylly geçiriş: Sensorlaryň we ösen dolandyryş ulgamlarynyň kombinasiýasy, sürüjilik şertlerine baglylykda öndürijiligi optimallaşdyrýan has akylly geçirişe sebäp bolup biler.
6.2 Durnuklylyk pikirleri
Durnuklylyga bolan ünsi artmagy bilen öndürijiler ýaýlymlary ekologiýa taýdan arassa etmegiň ýollaryny gözleýärler. Bular gaýtadan ulanylýan materiallary ulanmagy we önümçilikde we amallarda energiýa netijeliligini ýokarlandyrmagy öz içine alýar.
6.3 Öz-özi sürýän awtoulaglar
Awtonom ulaglaryň köpelmegi geçiriş dizaýnyna hem täsir eder. Ulaglar has awtomatlaşdyrylansoň, geçiriş tehnologiýasynda has täze täzeliklere itergi berýän öňdebaryjy geçiriş dolandyryş ulgamlaryna zerurlyk artar.
Sözümiň ahyrynda
Geçiriş häzirki zaman ulaglarynyň möhüm bölegi bolup, öndürijilik, netijelilik we kosmosdan peýdalanmak taýdan köp peýdalary üpjün edýär. Adaty geçirişiň aýratynlyklaryna we funksiýalaryna düşünmek sarp edijilere we awtoulag höwesjeňlerine ulaglarynyň aňyrsynda in engineeringenerçilige düşünmäge kömek edip biler. Tehnologiýa öňe gitmegi bilen, geçiriş geljekde ähmiýetini üpjün edip, täze güýç güýjiniň, hereketlendiriji ulgamlaryň we durnukly ösüş maksatlarynyň zerurlyklaryny kanagatlandyrmak üçin ösmegini dowam etdirer.
Goşmaça çeşmeler
Geçirişler we awtoulag in engineeringenerçiligi barada has giňişleýin öwrenmek isleýänler üçin aşakdaky çeşmeleri öwrenmegi göz öňünde tutuň:
- Awtoulag inersenerleri jemgyýeti:SAE International
- HowStuff işleýär - Geçiriş nähili işleýär:HowStuffWorks
- Awtoulag we sürüji - Geçirişe düşünmek:Awtoulag we sürüji
Habarly bolmak we meşgul bolmak bilen, hemmämiz ulaglarymyzy güýçlendirýän tehnologiýalara we transportyň geljegini emele getirýän täzeliklere has çuňňur düşünip bileris.
Iş wagty: 15-2024-nji noýabr